Normal sağlıklı bireyin vücut ısısı dengededir. Vücut ısısının normalin üstüne çıkması hali “ateş” olarak adlandırılır. Vücut ısısı üç yolla ölçülür: Koltuk altından, ağızdan ve makattan, genelde cıvalı veya dijital termometrelerle ölçüm yapılır, son zamanlarda kulaktan ölçüm yapan termometreler de geliştirilmiştir.
Bebek ve çocuklarda koltuk altı ölçümü ile 37.2 oC’den, makattan yapılan ölçümlerde ise 38-38.2oC’den fazla ise ateş yüksekliği vardır. Çocuklarda ağızdan yapılan ölçümde 37.8 oC’den fazla ise ateş yüksektir.
Yenidoğan döneminde koltuk altı ölçümünün 37, makat ölçümünün 37.8 oC’nin üstünde olması ateş yüksekliği anlamına gelir.
Ateş, vücudun kendisi üzerine olan bir etkiye karşı ortaya çıkan bir tepkime, bir savunmanın sonucudur bir klinik belirtidir. Bizi vücudumuza karşı bir saldırının olduğuna veya olmaması gereken bir etkinin ortaya çıktığına dair uyaran bir semptomdur.
Ateşe neden olan en önemli ve en sık neden hafiften ağıra enfeksiyonlardır. Diğer nedenler kollajen doku hastalıkları denilen eklemler başta olmak üzere birçok organı etkileyen hastalıklar, birçok kanser türleri, otoimmün hastalıklar, bazı metabolik nedenler, dehidrasyon, ilaçlara bağlı zehirlenmelerdir.
Çocukta yüksek ateş olduğunda öncelikle panik olunmamalıdır. Anne-babalar ateş çıktığında ve özellikle çok yüksek olduğunda (39-39.5 oC) en fazla çocuğun havale geçirmesinden korkarlar ve bu nedenle apar topar acil servislere giderler. Yenidoğan dönemi ile ilk 6 ay içerisinde bu denli yüksek ateşin mutlaka en uygun ve kısa süre içerisinde bir hekim tarafından değerlendirilmesi gerektiğini hatırlattıktan sonra çocuğun genel durumunda bir bozukluk yok ise ateşi düşürmek için:
1-Yaşına uygun dozda bir ateş düşürücü ilaç verelim (parasetamol, ibuprofen),
2-Alın, koltuk altları, kasıklara soğuk uygulama yapalım (10-15 dk süre ile),
3-Çocuğa (3 yaşından büyük ise) ılık su ile duş aldıralım veya elini, kollarını, yüzünü, bacaklarını yıkayalım.
Bu şekilde ateş 30 dk içerisinde daha makul seviyelere düşecek ve çocuk rahatlayacaktır, böylelikle bir sağlık merkezine başvurmak için daha uygun bir zamanı bekleyebiliriz.
Ancak eğer çocuğun genel durumunda bozukluk var ise beklenmeden bir sağlık merkezine başvurulmalıdır.
Ateş nedeniyle bir hekim tarafından görülen ve enfeksiyon tanısı alarak ilaçları düzenlenen çocukların hastalık nedeniyle ateşleri ilaçları kullanır kullanmaz geçmeyecektir. Ateş tekrarlayabilir. Bu durumda yukarıdaki ateş düşürücü uygulamalar yapılmalıdır. Eğer ateş, ilaçlar düzgün kullanıldığı halde 48-72 saat sonra aynı şiddette olmaya devam ediyor ise tekrar hekiminize veya bir sağlık merkezine başvurmanızda fayda vardır.

Ateşli Havale Nedir?
6 ay ile 6 yaş arasındaki çocuklarda yüksek ateş sırasında ve ateşin kendisinden kaynaklanan “havale nöbetidir”. Çoğunlukla ateş 38.5-39 oC veya üzerinde iken oluşur, her ateşi olan çocukta olmaz. Genetik yatkınlığı olanlarda daha çok görülür. Ateşli havale ebeveynler üzerinde dramatik etkilidir. Ancak iyi tarafı daha sonrasında herhangi bir probleme yol açmamasıdır. Genelde ateşli havaleye diğer nöbetlerde olduğu gibi ek birçok nörolojik tetkik yapılması gerekmez, bazı çocuklarda diğer ateşli dönemlerinde tekrarlama eğilimi vardır. Ateşli havale komplike tip dediğimiz şekilde olur ise ek tetkikler yapılır ve bunlara ilaç başlanması gerekebilir.